Bugün sorulan sorumuz:
Atatürk dış politikasında hangi ülkelerle yakın ilişkiler kurulmasına öncelik vermiştir?
Atatürk dönemi Türk dış politikasında Sovyet Rusya, İran, Irak, Afganistan ve Batılı ülkelerle kurulan yakın ilişkileri keşfedin. Tarihi bağlam, bölgesel etkiler ve günümüze mirası.
Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası: Yakın İlişkiler Kurulan Ülkeler
Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti, I. Dünya Savaşı’nın küllerinden doğarken, uluslararası arenada kendine yeni bir yol çizmek zorundaydı. Osmanlı İmparatorluğu’nun mirası, hem fırsatlar hem de zorluklar sunuyordu. Atatürk, Türk dış politikasının temel taşlarını, barışçıl bir ortamda bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumak, uluslararası hukuku savunmak ve karşılıklı çıkarlara dayalı ilişkiler kurmak üzerine oturttu. Bu dönemde, bazı ülkelerle kurulan yakın ilişkiler, Türkiye’nin uluslararası arenadaki yerini sağlamlaştırmada önemli rol oynadı.
Sovyet Rusya ile Dostluk Köprüsü
Atatürk’ün dış politikasında en dikkat çekici yakınlaşmalardan biri, dönemin süper gücü Sovyet Rusya ile gerçekleşti. Çarlık Rusyası ile uzun süren düşmanlık döneminin ardından, iki ülke arasında yeni bir sayfa açıldı. Bolşevik Devrimi’nin ardından her iki ülke de emperyalizme karşı mücadele ve ulusal bağımsızlık gibi ortak paydalarda buluşuyordu. Sovyet Rusya, Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye’ye maddi ve manevi destek sağlamış, bu da iki ülke arasında güven ve işbirliği ortamının oluşmasına katkı sağlamıştı. 1921 yılında imzalanan Moskova Antlaşması, iki ülke arasındaki sınırların belirlenmesi ve dostane ilişkilerin geliştirilmesi açısından büyük önem taşıyordu.
Komşularla İlişkiler: İran, Irak ve Afganistan
Atatürk, Türkiye’nin yakın çevresindeki ülkelerle de iyi ilişkiler kurmaya büyük önem veriyordu. İran, Irak ve Afganistan ile geliştirilen ilişkiler, bölgesel istikrarın sağlanması ve ortak kültürel bağların güçlendirilmesi açısından önemli adımlar niteliğindeydi. Bu dönemde imzalanan Sadabat Paktı (1937), Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında dostluk ve işbirliği temelinde bir araya gelerek bölgesel güvenliğe katkı sağlamayı hedefliyordu.
Avrupa’ya Açılım: Batılı Ülkelerle İlişkiler
Atatürk, Türkiye’nin modernleşmesi ve Batı değerlerine yakınlaşması hedefiyle, Avrupa ülkeleriyle de yakın ilişkiler kurulmasına özen gösterdi. Özellikle Yunanistan ile ilişkiler, Lozan Antlaşması’nın ardından normalleşmeye başladı ve iki ülke arasında Balkan Antantı (1934) gibi işbirliği anlaşmaları imzalandı. Almanya, İtalya ve Fransa gibi Avrupa’nın önde gelen güçleriyle de ekonomik ve siyasi ilişkiler geliştirildi. Bu dönemde, Türkiye’nin Batı’ya yönelik politikası, özellikle eğitim, hukuk ve askeri alanlarda Batı’dan alınan modellerle kendini gösterdi.
Atatürk Dönemi Dış Politikasının Mirası
Atatürk’ün kurduğu temel ilkeler, Türk dış politikasının belirleyicisi olmaya devam etmektedir. Bağımsızlık, toprak bütünlüğü ve uluslararası hukukun üstünlüğü gibi kavramlar, günümüzde de Türk dış politikasının temel taşlarını oluşturmaktadır. Atatürk’ün öngörüsü ve diplomatik becerisi, Türkiye’nin uluslararası arenada saygın bir konuma yükselmesinde ve barışçıl bir ortamda gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Yakın ilişkiler kurduğu ülkelerle olan bağlar, Türkiye’nin günümüzde de bölgesel ve küresel bir aktör olarak etkin bir rol oynamasına zemin hazırlamıştır.
Bir yanıt yazın